10 marca 2017 r. w Senacie z okazji Światowego Dnia Konsumenta odbyła się pod honorowym patronatem premier Beaty Szydło konferencja „Ochrona konsumentów w dobie rozwoju srebrnej gospodarki”, zorganizowana przez Senacki Zespół ds. Ochrony Konsumentów – której przewodniczy senator Ryszard Majer – wspólnie z Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) i Uniwersytetem Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.
Spotkanie poświęcone było perspektywom rozwoju srebrnej gospodarki w naszym kraju, a także charakterystyce seniorów jako szczególnej grupy konsumentów. Podjęto m.in. próbę odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób chronić konsumentów seniorów przed nieuczciwymi praktykami przedsiębiorców. Mówiono także o wybranych aspektach prawno-instytucjonalnych dotyczących bezpieczeństwa tej grupy konsumenckiej. Wskazywano na znaczenie społecznej odpowiedzialności biznesu i przykłady dobrych praktyk wobec seniorów. Uczestnicy konferencji mówili o pozycji seniorów we współczesnej gospodarce – w jaki sposób wpływają oni na rynek produktów i usług w Polsce, a przedsiębiorcy dostosowują się do ich potrzeb. Na podstawie doświadczeń UOKiK i rzeczników konsumentów omówiono także nieuczciwe praktyki rynkowe, m.in. poliso-lokaty, umowy zawierane ze sprzedawcami energii i usług telekomunikacyjnych czy sprzedawane przez banki usługi ubezpieczeniowe.
Jak podkreślił prezes UOKiK Marek Niechciał, do starszego pokolenia adresowanych jest coraz więcej produktów i usług. Niestety, wiąże się to z nieuczciwymi praktykami wobec seniorów. Dlatego wymagają oni szczególnej ochrony, a jednym z najważniejszych zadań UOKiK jest przeciwdziałanie i ściganie praktyk niekorzystnych dla osób starszych.
W liście skierowanym do uczestników konferencji premier Beata Szydło podkreśliła, że ochrona konsumentów seniorów może być testem na skuteczność państwa, które powinno być silne w stosunku do silnych, a słabym służyć pomocą.
Wiceminister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Elżbieta Bojanowska przypomniała, że jednym z priorytetów rządu jest polityka senioralna i zapewnienie osobom starszym możliwości aktywnego życia, a także zagwarantowanie im bezpieczeństwa. Zwróciła uwagę, że do tej grupy należy kierować jak najwięcej informacji.
Przewodniczący Senackiego Zespołu ds. Ochrony Konsumentów senator Ryszard Majer podkreślił, że ze względu na starzenie się społeczeństwa srebrna gospodarka będzie się rozwijała coraz intensywniej, w Polsce przybywa bowiem rocznie 200 tys. osób starszych. Zaspokojenie ich potrzeb będzie dotyczyło m.in. zapewnienia jak najdłuższej aktywności zawodowej, samodzielności, zagospodarowania czasu, organizacji usług transportowych, dbałości o zdrowie i wygląd, zapewnienia integracji społecznej czy dostarczenia usług finansowych dostosowanych do wieku. Przedstawiając realizowany w Częstochowie program „Polska Przyjazna Osobom Starszym”, senator Ryszard Majer podkreślił znaczenie uwrażliwiania seniorów na ich prawa dzięki dobrze skonstruowanej i zwizualizowanej informacji, a także łączeniu wysiłków różnych instytucji.
Zdaniem przewodniczącej Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów Elżbiety Ostrowskiej w naszym kraju należy zmienić sposób postrzegania osób starszych, grupy coraz bardziej zróżnicowanej, m.in. pod względem finansowym, zdrowotnym czy wykształcenia. Oznacza to coraz bardziej różnorodne potrzeby i preferencje. Współcześnie seniorzy jako konsumenci są coraz bardziej świadomi i aktywni, ale nadal stanowią grupę wrażliwą i są narażeni na nieuczciwe praktyki. Dopiero dostrzeżenie zmian zachodzących w tej grupie społecznej, związanych m.in. z jej coraz lepszym statusem finansowym i stabilnością sytuacji życiowej, przyczyni się do rozwoju srebrnej gospodarki.
Dyrektor Departamentu Polityki Senioralnej w resorcie rodziny Stefan Kołucki zwrócił uwagę, że polityka senioralna wymaga kompleksowego podejścia i współpracy na wszystkich poziomach między instytucjami rządowymi, organizacjami pozarządowymi i jednostkami samorządu terytorialnego.
Podsumowując dyskusję na temat ochrony seniorów na rynku, prezes Federacji Konsumentów Kamil Pluskwa-Dąbrowski stwierdził, że należy odpowiedzieć na pytanie: jaką drogą należy pójść, by poprawić los starszych konsumentów narażonych na nieuczciwe praktyki. Według niego dyskusja podczas konferencji wykazała, że nie jest nią edukacja czy kampanie informacyjne, bo nieuczciwi sprzedawcy zawsze będą szybsi. Przypomniał, że sens ochrony konsumentów polega na tym, że mają oni prawo „nie wiedzieć”, dlatego tak niezwykle ważne jest wsparcie instytucjonalne. Należy przekonywać osoby starsze, że to, iż dały się oszukać, nie jest wstydem i trzeba taki fakt, pokonując barierę psychologiczną, zgłosić.
